Lexiko edo hiztegiari dagokion atala osatzerakoan, hainbat puntu hartu ditugu kontuan. Hitz multzo honetan ez dira lanbide edo jarduera zehatz bati loturiko hitzak sartu; hau da, lanbide edo ofizio zehatz bati atxekitako hitzik ez du topatuko irakurleak, azken batean ez baita lan etnografiko bat. Bestalde, gaztelaniatik jasotako hitz batzuk sartu ditugu, hizkeran sustraitu direlakoan. Hein batean, eguneroko hizketaldian erabiltzen diren hitzen bildumatxo bat da honakoa, erabiltzen diren hitz guztiak agertu ez arren. Bestalde, zenbait esapide, esamolde eta onomatopeia ere tartekatu ditut. Elkarrizketetan jasotako hainbat esaldi, esaera, espresio... bildu ditut, bitxikeria modura.

Orokorrean ez dut hitzaren esanahirik eman, bere testuingurua baizik. Dena dela, testuinguruarekin nahikoa ez dela iruditu zaidanean, itzulpena eman dut. Horrez gain, zenbait hitzetan ageri diren sinonimo eta aldaerak testuetatik hartutakoak dira.

 

A | B | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | S | T | TX | U | X | Z

Hiztegia

O

Odei: "...eta sekulako odeiye garai ortan trumoiak ta tximistea ta zaparrarea..."

 

Oolki: "...ba ardikiñ indakoi esate zoau guk buzkantzak... txerriñai oolkik ..."

 

Oetaka: "... oetaka urte idik eztaukula,..."

 

Okotz: "...ba kutxillokiñ gantxoa sartze zoan okotzen eta artuta ekartze genduan mayan ondoa ta mayan prast!..."

 

Oinutsik: "...ola iintza zeonen da oinutsik ibilte giñan gu kanpon asko... eosein tokittan es e, baña selaian da bide onen anka, aarkak eta stropeau bae oinutsik ibilte giñan..."

 

Oitza: "...bueno, umia inda daonen, umetxikiya inda daonen, lenengo zortzi eunen o iru aldiz jexten da, arten oitza eukitze o, kalostro o bakizu..."

 

Oja: "...enengo kardau itte zian, illea garbittu, kardau, ta fin fiñ jartze zian fin fin fiñ, auxe oja au balitza bezelaxe..."

 

Ollasko: "...seose eukitzen tzon saltzeko, ollaskok eo konejuk eo..."

 

Onea ekarri: "... kostatze mentzaien bee onea ekartzea, moskorra pasatzea..."

 

Ondauta: "...izenik eztauka, onek, onek ankia, pixkaat ondauta auka, ondauta o zea dauka..."

 

Ondo: "...belar ondua etzanordun siloik itten,... belar ondua, belarra ondu eta belar ondukiñ arbiya..."

 

Ool: "...bi pixu ta gañekua olako zea toldo, aurrian olako zea txiki bat baño atzen bate tapau bee... ez asientu ta... zean ool zarren batzun gañen jarritta e!..."

 

Orbel: "...leenao inguratze zitzaten garoa ta orbela..."

 

Ore: "...lenao in bar izaten tzan oria, ta geo bestalden artua..."

 

Orittu: "...gaurko urdaiya baño obia izengo zan arten, etxekua zan da...baño itten do pixkat oritzea o, naiz ondo konserbau, leku illunetan ipini, bentanak itxitta eo... konserbatze zan eta oain pixkaat oritzea indakon gustua o pixkaat artzen do..."

 

Orratio: "... baño bai erosotu orratio e! Ni lenengo aldiz asi nitzan oiñez, ta kamiñoa in zuenen biziketan, biziketa zar bat e kanbioik eta ezerbekua e! Or aldapan latz emanez..."

 

Ortz: "...ortzeta beitzen tzan ze edade zeukan... oñ e beitzen tzate ortzeta e!..."

 

Osaba: (sin) tio. "...joe ni re akordatze nauk gure osaba ezkondu zana, gue aman anai gaztena ezkondu zanen..."

 

Ospa (egin): "...edur pelotia eiñ da tximiñitti goitti beera bota... ta sauken lapikoa sutan... eta guk ospa eitte gendun... ordun nola etzeon telebixtaik eta ezer..."

 

Ostentzeko: "...bueno ola eakutxi ziuen, ilberan eiñ eta ilberan etaa kipolak eta porruk eta gauza orik bintzet, beste ostentzekoi asko ez giñun beitzen, artoi tta babei tta..."

 

Ostiel: (ald.) ostiala. "...etorte nitzan ni ba nee jayotetxea, Beibakarrea etorte nitzan, orrungo eunen e beste aizpakiñ e komulgatzea juteko,ostiela, illan lenengo ostialatan izeten tzan ori..."

 

Osto: (sin) ostrua"...gero batzuk erremua usai obia izateko erremu ostua re bai botatze zitzakon...". / "...ostrua ekartze zeen ganaduntzako menditti, arbola iyo, ta bota ostrua ta karri etxea ta ura itxuli..."

 

Ostrigari: (Apaizarentzat gordetzen zen garia) "... ostrigariya o estaiit zela esate zitzakon..."

 

Ots: 1.  (sin.) zaata.

 

Otsein: "...ta eun ortan beintzat e iruittu zitzakon, au tia zan gaiñea nee tia, iruittu zitzakon alako ordu zala ta beiñeta ala nei ots ein tzian, jaiki nitzan ta iditargi earra zeon..."

 

Ota: "...gure amak ikusi son da...anda! otea ta garoa ta salpalduta ta..."

 

Otarra: "...da! Pasau oindio, otarria bakisue ze an? Saskiya eo..."